Niekiedy mikroskop wyposażony jest w dodatkową soczewkę: soczewkę Barlowa. Soczewka ta umieszczona jest w tubusie mikroskopu a dopiero w niej okular. Soczewka Barlowa to rodzaj zoomu optycznego umożliwiającego płynną zmianę powiększenia o krotność podaną na soczewce Barlowa. Zwykle wynosi ona 2x. Oznacza to, że przy maksymalnie wysuniętej soczewce Barlowa powiększenie wynosi 2x więcej od powiększenia wyliczonego dla użytego okularu i obiektywu.
Poniższa tabela pokazuje zakres powiększeń przy wykorzystaniu soczewki Barlowa dla typowych okularów i obiektywów.
| Obiektyw | Okular | Powiększenie bez soczewki Barlowa | Zakres powiększeń z soczewką Barlowa 2x |
| 4x | 10x | 40x | 40x-80x |
| 10x | 100x | 100x-200x | |
| 40x | 400x | 400x-800x | |
| 4x | 16x | 64x | 64x-128x |
| 10x | 160x | 160x-320x | |
| 40x | 640x | 640x-1280x | |
| 4x | 20x | 80x | 80x-160x |
| 10x | 200x | 200x-400x | |
| 40x | 800x | 800x-1600x | |
| 4x | 25x | 100x | 100x-200x |
| 10x | 250x | 250x-500x | |
| 40x | 1000x | 1000x-2000x |
Są przeciwnicy i zwolennicy stosowania soczewek Barlowa. Jednak wydaje się, że jest więcej korzyści z faktu jej posiadania pod warunkiem rozsądnego jej wykorzystywania.
1.
Typowe mikroskopy (z 3 obiektywami i 1 okularem) bez soczewek Barlowa zapewniają tylko trzy powiększenia: 40x, 100x i 400x. Oznacza to, że oglądając preparat możemy wykorzystać tylko któreś z nich, nie ma możliwości ustawienia powiększeń pośrednich.
2.
Soczewka Barlowa oferuje praktycznie nieskończoną ilość powiększeń w zależności od wybranego obiektywu i stopnia wysunięcia soczewki z okularem z tubusu. Oznacza to, że możemy dokonać takich ustawień (stopnia wysunięcia soczewki z tubusu) aby uzyskać maksymalne powiększenie, zapewniające dobrą jakość obrazu dla danego preparatu.
3.
Wykorzystując soczewkę Barlowa nie musimy dokonywać wyboru innych obiektywów. Niekiedy wystarczy ustawienie jednego z obiektywów w torze optycznym aby mieć możliwość obserwacji preparatu pod różnymi powiększeniami.
4.
W klasie mikroskopów w których stosowane są soczewki Barlowa należy unikać powiększeń wykraczających poza ok. 900x. Maksymalne możliwe powiększenie w dużym stopniu zależy od jakości i kolorystyki samego preparatu. Powiększenia 1000x i więcej wymagają specjalnych obiektywów i technik obserwacji niedostępnych w tej klasie mikroskopów.
5.
Podawany przez producentów zakres powiększeń mikroskopów wyposażonych w soczewki Barlowa określa dostępne powiększenia danego mikroskopu przy wykorzystaniu akcesoriów będących na jego wyposażeniu. Typowe zakresy powiększeń dla mikroskopów wyposażonych w soczewki Barlowa: 40x-1280x, 40x-1600x, 40x-2000x. Nie oznacza to, że maksymalne powiększenia pozwolą na uzyskanie dobrej jakości obrazu ze względu na ograniczenia wynikające z praw optyki i rodzaju preparatu.
6.
Nie zaleca się więc w przypadku wykorzystania okularów 16x, 20x i 25x i obiektywu 40x znacznego wysuwania soczewki Barlowa. Możliwy stopień jej wysunięcia należy określić obserwując preparat.
7.
Soczewka Barlowa działając jako zoom optyczny powoduje nieznaczne pogorszenie jakości obrazu, szczególnie w przypadku jasnych mało kontrastowych preparatów.
Podsumowując:
1. soczewka Barlowa w mikroskopie jest przydatnym wyposażeniem, zapewniającym większą ilość powiększeń i pozwalającym na dobór optymalnego maksymalnego powiększenia dla danego preparatu.
2. podczas wykorzystywania obiektywu 40x należy rozważnie używać soczewkę.
